جملات شرطی و انواع آن در گرامر زبان انگلیسی

جملات شرطی (Conditional Sentence)

جملات شرطی برای این استفاده می‌شوند که ما حدس بزنیم چه چیزی می‌تواند اتفاق بیافتد، چه چیزی ممکن است اتفاق بیافتد و چه چیزی ما آرزو داریم اتفاق بیافتد. در زبان انگلیسی، در بیشترِ جملاتِ شرطی از if استفاده می‌شود. در بسیاری از جملات شرطی یک فعل وجود دارد که زمان آن گذشته است، در این حالت جمله شرطی اشاره به یک “گذشته غیرواقعی” دارد؛ زیرا ما از زمان گذشته استفاده می‌کنیم اما در واقع به چیزی که در گذشته اتفاق افتاده اشاره نمی‌کنیم.
در زبان انگلیسی 5 نوع ساختار برای جملات شرطی وجود دارد که در همۀ آنها یک جمله‌وارۀ مستقل یا main clause و یک جمله وارۀ if یا if clause وجود دارد. در جملات شرطی منفی به جایِ if از unless استفاده می‌شود.

انواع جملات شرطی:
1- جملات شرطی نوع صفر
2- جملات شرطی نوع اول
3- جملات شرطی نوع دوم
4- جملات شرطی نوع سوم
5- جملات شرطی ترکیبی

جمله‌وارۀ نتیجه	جمله‌وارۀ شرط	کاربرد	انواع جملات شرطی
حال ساده	حال ساده	واقعیات عمومی	نوع صفر
آینده ساده	حال ساده	یک شرطِ ممکن و نتیجۀ محتملِ آن	نوع اول
شرطی حال یا شرطی حال استمراری	گذشته ساده	یک شرط فرضی و نتیجه محتملِ آن	نوع دوم
شرطی کامل یا شرطی کامل استمراری	گذشته کامل	یک شرطِ غیرواقعی در گذشته و نتیجۀ محتمل آن در زمان گذشته	نوع سوم
شرطی حال یا شرطی کامل	گذشته کامل	یک شرطی غیرواقعی در گذشته و نتیجۀ محتملِ آن در زمان حال	ترکیبی

جملات شرطی نوع صفر:

جملۀ شرطی نوع صفر وقتی استفاده می‌شود که زمانِ جمله اشاره به حال یا همیشه دارد و شرایط واقعی و امکان پذیر است. جملۀ شرطی نوع صفر معمولا اشاره به واقعیت عمومی دارد. زمان در هر دو بخش جملۀ شرطی نوع صفر، حال ساده است. در جمله شرطی نوع صفر به جای if بدون اینکه معنای جمله تغییر کند می توان از when استفاده کرد.

مثال:

If it rains, tennis lessons are held in the gym.
(.اگر باران ببارد، کلاس‌های تنیس در سال برگزار می‌گردد)
When it rains, tennis lessons are held in the gym.
(.وقتی باران می‌بارد، کلاس‌های تنیس در سالن برگزار می‌گردد)

If you heat ice, it melts.
(.اگر یخ را گرم کنید، ذوب می‌شود)
when you heat ice, it melts.
(.وقتی یخ را گرم می‌کنید، ذوب می‌شود)

جملات شرطی نوع اول:

این نوع جملات شرطی به زمان حال یا آینده اشاره دارند و نشان دهنده احتمال وقوع یا عدم وقوع کاری در شرایط واقعی می‌باشند. در این نوع جملات، زمان جمله‌وارۀ شرط حال ساده و زمان جمله‌وارۀ نتیجه آینده ساده است.
مثال:

If I find your wallet, I will tell you.
(.اگر کیف شما را پیدا کنم، به شما اطلاع می‌دهم)

در این جمله احتمال پیدا شدن کیف وجود دارد ولی مطمئن نیستیم.

توجه: در این ساختار علاوه بر will می‌توان از should ،must ،can ،might ،may و غيره نيز استفاده کرد.
مثال:

If Ali jogs regularly, he may/might lose weight.
(.اگر علی مرتب پیاده روی کند، ممکن است وزنش کم شود)

در این جمله احتمال پیاده روی از سوی علی وجود دارد ولی مطمئن نیستیم حتماً این کار را انجام می‌دهد.

نکته:
گاهی اوقات در جملات شرطی نوع اول در قسمت شرط به should بر می‌خوریم که نشان‌دهندۀ احتمال وقوع رویدادی است. در چنین جملاتی می‌توان if را حذف کرد و جمله را با should شروع کرد. در این حالت فاعل بعد از should واقع می‌شود.
مثال:

If I should see him today, I will tell him to call you.
should I see him today, I will tell him to call you.
(.اگر احتمالاً او را امروز ببینم، به او می‌گویم به شما زنگ بزند)

جملات شرطی نوع دوم:

این نوع جملات شرطی نیز به زمان حال یا آینده اشاره می‌کنند ولی بر خلاف جملات شرطی نوع اول حالتی غیرممکن و غیرواقعی را توصیف می‌کنند؛ چیزی که احتمال وقوع آن وجود ندارد. در این نوع جملات، زمان جمله وارۀ شرط، گذشته ساده و زمان جمله‌وارۀ نتیجه، شرطیِ حال (مصدر بدون would + to) یا شرطیِ حال استمراری (فعل استمراری + would + be) است. توجه داشته باشید در اين نوع جملات می‌توان بجای‌ would از could يا might نیز استفاده کرد.
مثال:

If we had a calculator, we could work this out more quickly.
(.اگر ماشین حساب داشتیم، می‌توانستیم سریعتر محاسبه کنیم)

چون در حال حاضر ماشین حساب نداریم، امکان محاسبه سریعتر نیز وجود ندارد.

به یاد داشته باشید که در این نوع جملات شرطی و به هنگام استفاده از زبان رسمی و نوشتاری، هنگام استفاده از فعلِ to be، همواره از شکل were استفاده می‌شود.
مثال:

If I were you, I would ask a lawyer for more advice.
(.اگر جای شما بودم، از یک وکیل درخواست مشاوره بیشتری می‌کردم)

نکات مهم:
1- در جملات شرطی نوع دوم تنها هنگامی که فعلِ قسمت شرط were باشد می توان if را حذف کرده و جمله را با were شروع کرد. دراین حالت فاعل به بعد از were منتقل می‌شود.
مثال:

If he were home now, we could call him.
Were he home, we could call him.
(.اگر او خانه بود، به او زنگ می‌زدیم)

2- برای بیان حالت های غیرممکن در حال یا آینده علاوه بر جملات شرطی نوع دوم، می توان از فعل wish یا عبارت if only نیز استفاده کرد. به یاد داشته باشید که در این حالت نیز برای توصیف وضعیتی غیرممکن در حال یا آینده از زمان گذشته ساده استفاده می‌کنیم و فعل to be هموار به شکل were می‌باشد.
مثال:

I wish/If only I had Paul’s phone number.
(ای کاش شماره تلفن پال را داشتم. (اما ندارم
We wish/If only we could see you tomorrow.
(ای کاش می‌توانستم فردا شما را ببینم. (اما نمی‌توانم

جملات شرطی نوع سوم:

این نوع جملات شرطی به وضعیتی مغایر با واقعیت در زمان گذشته اشاره داشته و حالت غیرممکن را توصیف می‌کنند. در این نوع جملات، زمان جمله‌وارۀ شرط، حال کامل (past perfect) و زمان جمله‌وارۀ نتیجه، شرطیِ کامل (حال کامل + would + have) یا شرطی کامل استمراری (فعل استمراری + would + have + been) است.
مثال:

If I had seen him, I would have said hello.
(اگر او را دیده بودم، سلام می‌کردم. (علت سلام نکردن من ندیدن او بوده است
I wasn’t hungry. If I had been hungry, I would have eaten something.
.گرسنه نبودم. اگر گرسنه بودم، چیزی می‌خوردم

نکات مهم:
1- در جملات شرطی نوع سوم در هر شرایطی می توان if را حذف کرده و جمله را با Had شروع نمود.
مثال:

If I had had a camera, I would have taken some photos.
Had I had a camera, I would have taken some photos.
(.اگر دوربین داشتم، چند عکس می‌گرفتم)

2- برای بیان حالت های غیر ممکن در گذشته علاوه بر جملات شرطی نوع سوم می‌توان از فعل wish یا عبارت if only نیز استفاده کرد. به یاد داشته باشید که در این حالت نیز برای توصیف وضعیت غیرممکن در گذشته از زمان ماضی بعید استفاده می‌کنیم.
مثال:

I feel sick. I wish/If only I hadn’t eaten so much cake.
The weather was cold when we were away. I wish/If only it had been warmer.

جملات شرطی ترکیبی:

این نوع جملات از ترکیب جملات شرطی نوع دوم و سوم بوجود می‌آیند. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که می‌خواهیم نتیجه عملی در گذشته را به حال مرتبط سازیم. در این نوع جملات، زمان جمله وارۀ شرط، گذشته کامل (past perfect) و زمان جمله‌وارۀ نتیجه، شرطیِ حال (مصدر بدون would+ to) یا شرطیِ کامل (حال کامل + would + have) است.
مثال:

If I had gone to the party last night, I would be tired now.
(.اگر دیشب به مهمانی رفته بودم. الان خسته بودم)
If you had used the computer, it would be finished now.
(.اگر از کامپیوتر استفاده کرده بود، الان کار تمام شده بود)

نکات مهم:
1- unless به معنای «مگر» بوده و به جای if … not استفاده می‌شود.
مثال:

You can’t go there if you are not a member.
You can’t go there unless you are a member.
I wouldn’t eat this food if I were not extremely hungry.
I wouldn’t eat this food unless I were extremely hungry.

2- عباراتِ as long as، so long as، providing that، provided that به معنای «به شرط اینکه» می‌باشند و می‌توانند به جای if به کار روند.
مثال:

You can use my car as long as/so long as you drive carefully.
Traveling by car is enjoyable provided/providing that you find somewhere to park.

تمرین:

1. If you …………. your bed in the morning, it would look better when you got back in the afternoon.
A. would have made
B. have made
C. would make
D. made

2. If I had had more time, I …………. my paper again.
A. would have checked
B. had checked
C. would check
D. have checked

3. Jeremy wishes that he ………… able to avoid the accident last week.
A. has been
B. were
C. had been
D. was

4. ………….. the flowers been planted earlier, they would have been in bloom for the garden party last week.
A. Have
B. If have
C. Had
D. If had

5. When I told them about my plan, they looked at me as if ……………
A. had been
B. am
C. have been
D. were

6. Carlos spoke English as though he ………… born in the United States.
A. is
B. had been
C. were
D. has been

7. …………. the programmer familiar with his this language, it would be an easy job.
A. Was
B. Had been
C. Were
D. Has been

8. If the Titanic had had additional lifeboats, more people …………
A. could be saved
B. could save
C. could have saved
D. could have been saved

9. They’re going to go the theater tonight …………. they can get tickets.
A. unless
B. provided that
C. as if
D. so long

10. If you had planned things at the start, we ………….. in this mess now.
A. wouldn’t have been
B. wouldn’t be
C. hadn’t been
D. weren’t

پاسخ سؤالات:

1. پاسخ گزینه D.
وجود would look نشان‌دهندۀ شرطی نوع دوم است.

2. پاسخ گزینه A.
وجود had had نشان‌دهندۀ شرطی نوع دوم است.

3. پاسخ گزینه C.
last week نشان‌دهندۀ وقوع ماجرا در گذشته بوده؛ بنابراین از گذشته کامل (ماضی بعید) استفاده می‌شود.

4. پاسخ گزینه C.
این جمله شرطی نوع سوم است که if در آن حذف شده و had به ابتدای جمله آمده است.

5. پاسخ گزینه A.
جمله نشان‌دهندۀ حالت غیرواقعی در گذشته است؛ بنابراین از گذشته کامل (ماضی بعید) استفاده می‌شود.

6. پاسخ گزینه B.
جمله نشان دهندۀ حالتی غیرواقعی در گذشته است؛ بنابراین از گذشته کامل (ماضی بعید) استفاده می‌شود. کارلوس واقعاً در آمریکا متولد نشده است.

7. پاسخ گزینه C.
جمله شرطی نوع دوم است که if در آن حذف شده و were به ابتدای جمله آمده است.

8. پاسخ گزینه D.
وجود had had نشان‌دهندۀ شرطی نوع سوم است. چون می خواهیم بگوییم نفرات بیشتری نجات داده می‌شوند، از شکل مجهول فعل استفاده می‌شود.

9. پاسخ گزینه B.
عبارت شرطی providing that جایگزین if شده است.

10. پاسخ گزینه B.
وجود now نشان‌دهندۀ ترکیب شرطی نوع دوم و سوم می‌باشد.